Godian Ejiogu

 

Is Nederland klaar voor de Gouden Koets?

Debat over Licht of Duisternis

 

Door de Gouden Koets een pontificale plaats te geven in de discussie over de Gouden Eeuw, zet de koning zijn eigendom neer als onderwerp van maatschappelijke discussie in Nederland. Dat is riskant, want hij roept hiermee discussie over zichzelf op.

 

De discussie over de ‘Gouden’ Eeuw is vergelijkbaar met een discussie tussen een mens en een uil over het licht. Voor de uil is ‘licht’ aantoonbaar de tijdsperiode dat het dier kan zien. Voor de mens is ‘licht’ aantoonbaar de tijdsperiode dat hij kan zien.

De uil ziet in de duisternis.

De mens ziet wanneer het licht is.

Allebei hebben ze gelijk, maar ze spreken vanuit compleet tegenovergestelde en onverenigbare perspectieven. Ze hebben gelijk, maar ze zijn verschillende diersoorten. Een discussie over wie gelijk heeft zal alleen de onderlinge verschillen tussen de diersoorten groter maken.

 

In de Nederlandse samenleving zien sommige burgers de ‘Gouden’ Eeuw als een duister en misdadig hoofdstuk in onze geschiedenis. Een tijdperk van allesbehalve ontwikkeling en vooruitgang. Andere burgers daarentegen denken met nostalgie terug aan de Gouden Eeuw als een tijdperk van heldendaden en machtig krachtsvertoon; hét ultieme tijdperk waarin Nederland zich ontwikkelde tot een land van glorieuze rijkdom en ongekende welvaart.

 

De koning van saamhorigheid

 

Koning Willem Alexander heeft gesproken over de Gouden Koets, en ik reageer. Het is namelijk de moeite waard om stil te staan bij zijn videoboodschap. Soms moeten wij eerst stil staan, en niet de ratio ongecontroleerd de loop laten. In mijn optiek hoort de koning een koning voor alle Nederlanders te zijn. Hij staat boven groepen en partijen. Hij is het punt waar alle Nederlanders zich verenigen. Daarom sta ik stil bij zijn oproep.

 

De Gouden Koets was een prachtig kado van de bevolking van Amsterdam aan koningin Wilhelmina. Een kado is een uiting van erkenning, waardering, dankbaarheid. Het is zeker positief bedoeld. Om traditie- en cultuurgetrouw op een belangrijke feestdag op straat te pronken en stralen met een cadeau met een smet daarop, is een koning onwaardig.

Met name als de koning en alle Nederlanders weten dat wij een afbeelding te zien krijgen van een gewelddadige misdaad uit de duistere historische nacht van de Nederlandse beschaving.

Misdaden die jaren verborgen zijn gebleven omdat ze het daglicht niet konden verdragen.

 

De koning zegt dat de Gouden Koets weer zal kunnen rijden als Nederland daar klaar voor is. Hoe zal dat dan gaan? Hoe kunnen op zo’n dag van saamhorigheid de nakomelingen van de tot slaafgemaakte mensen toekijken, hoe hun koning rijdt in een gouden koets met zulke beelden?

 

Ik sta stil en stel mezelf de vraag: heeft de koning de transitie gemaakt om koning voor alle Nederlanders te zijn? Persoonlijk heb ik geen twijfel dat hij de intentie heeft daarnaar te streven. Sterker nog ik zie hem dat doen door zijn werk bezoek aan alle groepen.

Maar een koning die iedereen bindt en verbindt kan deze vraag niet aan het volk neerleggen met de opdracht daar onderling uit te komen. De koning is in deze discussie rechtstreeks betrokken. Hij is immers eigenaar en gebruiker van de Gouden Koets.

 

 

De gouden koets

 

Bij deze uitspraak sta ik stil.

Ik vraag mij af waar wij het hier over hebben en waar het om gaat.

Gaat het om een glorieus verleden?

Gaat het om traditie en cultuur?

Gaat het om eer en trots van de nacht.

Of gaat het over andere zaken.

 

Ik sta stil.

De gouden koets is pracht en praal.

De beelden zijn verwerpelijk en werpen een vieze smet op het goud.

 

Op de gepoetste Gouden Koets zijn beelden te zien die Nederlanders van nu erop wijzen dat ze ooit slaven waren. Een boodschap in beeldende taal, op je netvlies gebrand. Een taal die een ongeletterde kan begrijpen: ‘Denk erom, je was een slaaf’.

Die taal heeft mentale en psychische gevolgen voor de ontvanger.

Slavernij is daarmee geen zaak van het verleden.

Het is een verhaal van een historie die present wordt gehouden in het heden, in het hier en nu verteld wordt, als de koning met trots en kracht in de koets rondrijdt. De beelden roepen het doorgegeven verhaal weer tot leven.

Een verwerpelijk verhaal uit de Nederlandse historie, van inhumane handel en een allesbehalve blijde boodschap. Die fout van het verleden behoort niet bij het blijde vertoon en de feestelijkheid die de Gouden Koets eigenlijk zou moeten uitstralen.

 

Ratio en Geweten en emoties

Dit is niet een zaak om alleen met het verstand te ontleden. Retorica, argumenten, logica en alle welsprekendheid is niet genoeg. Ratio heeft zijn beperkingen. Ratio leidt tot eindeloze discussies, daarom is het niet geschikt als enige instrument voor beschaving en hoge kwaliteit. Met ratio alles onderzoeken veroorzaakt verdeeldheid en soms conflict en geweld.

Ratio is niet het enige instrument dat wij als mens hebben gekregen om zaken te ontleden en te onderzoeken. Als mensen hebben wij naast ratio ook geweten, gevoelens en moraal. Zij zullen ook een rol gaan spelen. Als moraal, geweten en gevoelens geen plaats meer hebben in onze maatschappij, zijn we op weg om robots te worden. Wij gaan dan op weg naar een onmenselijke maatschappij. Ratio mag niet de nieuwe norm worden, geen traditie en cultuur.

Wij hebben als mens acht zintuigen voor onze waarnemingen. Wij hebben gevoel, zien, reuken, horen, proeven, gedachten, intuïtief en visie om zaken te ontleden.

Ik sta stil.

 

Dat elk jaar de miljoenennota met de Gouden Koets wordt gepresenteerd is begrijpelijk. Het is geen geheim waar de rijkdom van dit land vandaan is gekomen. Wij worden gezamenlijk nog steeds onderhouden vanuit de daden van dat verleden. Dat maakt ons gezamenlijk deelgenoten in de erfenis: ieder van ons kent een eigen rol en bijdrage aan dat tijdperk.

 

De mensen van dat tijdperk waren net als wij. Ze maakten fouten en waren niet perfect. Er was verzet en protest door anderen en daarom kwam die praktijk ook ten einde.

In onze tijd is er ook protest tegen onmenselijke praktijken. Ook al lijkt een onmenselijke bestuurscultuur een duurzaam leven te hebben, dat betekent niet dat er geen verzet is en dat het algemeen aanvaard is. Als wij beseffen dat onze handelingen van vandaag een traditie voor morgen zijn en vervolgens een cultuur voor overmorgen zullen worden, dan moeten wij nu stil staan bij de vraag, wat wij voor een toekomst willen.

Morgen zal met een andere blik op gisteren terugkijken. Als wij in staat zijn om naar het verleden te kijken met goedkeuring en afkeuring, betekent dat dat onze ouders niet gefaald hebben in hun opvoeding. Want elke ouder wil dat het kind het beter heeft en beter leeft dan zijzelf. Elke generatie wil dat de komende generatie het beter doet en beter heeft. Dat doen wij ook in onze generatie. Daardoor kunnen wij met afkeuring kijken naar het verleden, en tot de conclusie komen dat het een donkere tijd was. Een tijd die je niet hoeft te vergeten maar zeker niet vieren en ermee poseren als trots en een feest waardig.

Wij mogen beseffen dat de afschaffing van slavernij alleen in het belang en voor het welzijn van de vervoerders was. De werkomstandigheden van de vervoerders bleek zeer ongezond te zijn. Ze moesten werken in de vieze stank van de uitwerpselen van de slaven. De afschaffing gebeurde niet omwille van de slaven of uit medemenselijkheid. Het was geen verandering in het hart richting de slaafgemaakte mensen. Het was vanwege het welzijn van de arbeiders. Zonder vervoerders geen slaven.

Gebrek aan gehoor voor de Nederlanders die last hebben van de beelden op de Gouden Koets nu, is gelijk aan het gebrek aan omzien naar de slaaf gemaakte toen. Het is geen gebeurtenis uit het verleden, maar juist een herhaling van het verleden in het heden. Ons verleden zal niet meer blijven waar het hoort, maar wacht ons op in de toekomst van morgen. Wij zullen ermee wakker worden. Wij zullen door dat verleden in gijzeling genomen blijven.

 

Jongeren zijn mentaal broos

De afbeeldingen van slavernij op de gouden koets dragen de boodschap uit dat er geen plaats is voor het omzien naar slaven.

Wij hebben geen extra ministers of staatssecretarissen nodig om te discussiëren over de verwerpelijke beelden van onze mooie gouden koets. Het kost alleen tijd en geld, en levert stress, psychische klappen en verwijdering op. Dit zijn onnodige offers om weer tot een conclusie te komen die al getrokken is, namelijk dat dit niet in deze tijd hoort en we dit niet aan onze kinderen willen meegeven.

De jongere generatie heeft al op de leeftijd van 14 zoveel meer informatie dan hun opa 85-jarige leeftijd. Ze lijden aan information overload. Ze hebben weinig ruimte voor het leven. Ze raken de essentie van het leven kwijt. Ze worden gewelddadig. Ze raken verveeld want waarvoor moeten ze leven? Dat zien we al gebeuren. Onze ordetroepen en agenten raken uitgeput en onderbezet. Dit trend kan verergerd worden als wij niet verstandiger omgaan met gevoelige zaken. Het leven moet voor hen iets makkelijker worden, want de uitdagingen in de toekomst zijn enorm. Wij moeten hen niet verzwaren met ons verleden en zeker niet met een verwerpelijk verhaal dat wij met trots herinneren.

We moeten kinderen niet meer opfokken met verwerpelijke discussies waar ze op reageren met stress, frustratie en een orgie van geweld. Van de discussie of zwarte Piet racistisch was of niet, raakten sommige tieners zo gestrest dat ze van zenuwen in bed gingen plassen. Wij hebben nog steeds met de gevolgen daarvan te maken. Dit heeft flinke invloed op hun levens en veroorzaakt achterstand. Een vol hoofd heeft ruimte nodig om te kunnen leren. Veel tieners van toen zijn volwassen geworden. Ze zijn beschadigd door dat onderdeel van hun geschiedenis. Ze moeten ermee leren leven. Het kost kinderen hun betere toekomst.

 

Ik sta stil.

 

De huidige en komende generaties lopen overvol van informatie van overal in de wereld. Mevrouw Google weet meer dan ieder mens in meer dan 1000 jaar kan leren. De informatie zit in ieders hand. Onze geschiedenis is niet iets waar je vrolijk van wordt. De hoofden van onze jongeren raken vol al voordat ze met het leven kunnen beginnen. Ze vervelen zich en zien vaak geen reden om te leven. En dat gaan we dan verergeren met uitzichtloze discussies over de verbeelding van een duister tijdperk uit de Nederlandse beschaving die niet voor herhaling vatbaar is? Afbeeldingen van mensen die verkocht en verminkt zijn door andere zogenaamd beschaafde en intelligente mensen?

 

Ik sta stil.

Geven die discussies niet aan dat wij nog steeds in die duisternis willen blijven wroeten?

Eén van de mooiste eigenschappen van de Nederlandse beschaving is dat Nederland in staat is om verwerpelijke tradities werkelijk af te keuren. Nederland is in staat om te veranderen. Dit maakt Nederland uniek niet alleen binnen de Europese of westerse beschaving maar ook in de wereld. Geen traditie of cultuur is zodanig heilig dat mensen er onder moeten lijden en gebukt gaan. De kerkelijke tradities hebben een stoot gehad en zijn veranderd. Dit overkwam allerlei tradities en ideologieën.

 

Ik sta stil.

Wat wij vandaag doen is de traditie voor morgen en de cultuur van overmorgen.

Wat willen wij aan onze kinderen en kleinkinderen meegeven? Wat voor toekomst willen wij hen geven? Zullen ze zich afvragen of er mensen waren die tegen dit mensonwaardig vertoon protesteerden? Die vraag moeten wij beantwoorden.

Welke psychische impact heeft een afbeelding die een geschiedenis vertelt van bedrog, ongelijkwaardigheid en ongekend onrecht, op toekomstige generaties? Wat hebben we geleerd van eerdere ervaringen met soortgelijke discussies in de samenleving: versterken of verzwakken zij de broze saamhorigheid van volkeren in Nederland? Waar willen we naartoe als Nederland?

Nederland is wel klaar voor de gouden koets, maar verwerpt de verheffing van onrecht en psychische verbrijzeling van de nakomelingen van tot slaaf gemaakte mensen.

Ik sta stil.

Sta je ook stil?

 

Welzijn en gezonde cultuur

Veel beter kunnen wij, en onze bestuurders en leiders, onszelf bezighouden met discussies over een gezonde cultuur, een cultuur van gezond leven en welzijn. Dat zal ons brein heerlijk vinden en een orgie van vrede en welzijn opwekken.

Laten we onszelf opfokken met hoopvolle discussies over het samen opbouwen van een cultuur waarin het gezond samenleven en samenwonen is.

De ongewenste traditie en cultuur van kakafonie en agressieve discussies, maar ook verbaal geweld over verwerpelijke zaken uit het verleden die heden nog steeds worden toegepast, moeten we achter ons laten.

De uitnodiging tot woordenwisseling is geen garantie dat het veilig is.

Woorden doen er wel toe. Woorden gaan vooraf aan bomen en kogels. Woorden creëren onveiligheid en kunnen heftige emoties opwellen. Woorden kunnen agressie opwekken en fysiek geweld veroorzaken. Dat zien we in toenemend maten, met name centraal aangestuurd.

Een bestuur doctrine en -cultuur die niet in staat is om zelf de juiste beslissing te nemen, en dit aan de burgers overlaat totdat de burgers in de samenleving zich verbaal en fysiek moegestreden hebben, mag vervangen worden. Het laat zien dat zintuigen waaronder visie geen of weinig plaats heeft in door ratio gestuurd bestuur. Wij Nederlanders hebben genoeg zorgen en hoeven misdaden uit het verleden niet opnieuw te gaan bespreken alsof het edele zaken waren of cultuur- en traditie-waardig. Deze discussies brengen schade aan ons allemaal. Pijnlijke woorden verharden het hart en verstoren relaties.

Ik sta toch even stil.

Sta je ook stil?

 

Wederzijdse afhankelijkheid

Mensen die niets hebben om op terug te vallen.

Mensen die dagelijks zich afvragen hoe ze door de dag heen komen.

Brood en gas zijn duurder. Mensen die als het leven tegenzit nergens verzekerd zijn. Mensen die het hun leven lang al tegenzit. Mensen die door dwangbrieven in de naam van de koning, hyperventilatie krijgen waardoor ademhalen bemoeilijkt wordt en leven in benauwdheid.

Ze hebben de ruimte niet om rationeel te gaan discussiëren met hen die alles geregeld hebben en hun schaapjes op het droge hebben.

Elk jaar vieren dat sommige Nederlanders ooit slaven waren en het voor velen nog steeds zijn, is niet uit te leggen aan de samenleving.

Als het bestuur het racismedebat niet aan de samenleving zou overlaten, maar zelf helder standpunt zou durven innemen, hadden wij minder rechtszaken, fysiek geweld, doodsbedreigingen en verharde verdeeldheid op dat gebied in onze samenleving gehad. De schade aan jongeren is het niet waard.

Deze discussies zijn schadelijk voor de mentale gezondheid.

 

Het gevolg van het komende debat kunnen wij al vermoeden. Namelijk net zoals het met de discussies over zwarte piet ging: op den duur kijkt men niet meer onschuldig naar zwarte piet. Het is een feest van verdeeldheid geworden.

Op den duur zal men zich afvragen hoe de koning en koningin in de koets met de afbeelding kunnen zitten?

De discussie zou vraag kunnen oproepen: is de koning voor ons allemaal of niet?

 

Ik doe een beroep op de koning om zijn morele meetlat en geweten te gebruiken.

Ik sta stil.

 

Slot

Tijdens een feestdag met de koning en koningin van ons land wil ik niet via de gouden koets geconfronteerd worden met een pijnlijke, donkere nacht in de Nederlandse geschiedenis. Ik wil de gouden koets en hen die daarin zitten, kunnen bewonderen als een mooi en feestelijk ontluiken van de dag.

Misschien kan ik dan juist op die dag even de nachten van de Nederlandse geschiedenis vergeten. Dan zal ik mij heerlijk voelen.

Ik heb stil gestaan.

Ik ga weer bewegen.

Sta je ook even stil?